...
Frère thứ hai tôi muốn đề cập tới là F. Agathon Minh. Một Frère rất giỏi Toán, được coi là bộ óc Toán của Tỉnh Dòng. Tháng 4.75, các cộng đoàn đang ở trong tình trạng lộn xộn; kẻ ở người đi, kẻ ra người vô. Tháng 9.75, ông tới gặp tôi, nói : “Con nghe người ta nói VC sẽ giải tán các dòng tu, ngoài Bắc, họ đã làm như vậy”. Tôi trả lời: “Thường ở các nước cộng sản thì như thế, nhưng không lẽ mình lại tự giải tán trước !”. Ông nói: “Con muốn xin ra”. Tôi cố khuyên ông, nhưng không được, đành chấp nhận đơn xin chuẩn khấn của ông và chuyển lên Đức TGM Nguyễn văn Bình ký (vì không gửi về Roma được). Ông nhận phép chuẩn, về ở nhà bà con bên Thủ Đức. Mấy tháng sau đó, tôi nhận được một cú điện thoại nói có một xác ở Nhà xác BV Gia định, hình như của một Frère. Hôm sau tôi lên BV thì người giữ Nhà xác nói xác để ba bốn ngày, không có ai nhận, nên đã đem thiêu rồi. Tôi hỏi Văn phòng thì được biết người phu quét vườn Công viên Lam Sơn, đường Đồng Khởi bây giờ, gần Taberd, sáng làm việc thấy có một xác người chết trên băng đá, kêu xe chở về BV Gia định. Thẻ căn cước mang tên Lê văn Pháp. Đúng là Fr. Agathon, nhưng tại sao ông lại chết ở Công viên, không rõ.
...
Fr. Lucien Quảng

---

...
Vài người quen biết cho hay đã gặp Huynh lang thang trên các đường phố, như một người ... không điên thì cũng khùng. Huynh không liên lạc với bất kỳ ai. Ở đâu? Làm gì mà sống? Hoàn toàn vô gia cư vô nghề nghiệp?

Một hôm đầu năm 1876, Huynh Giám Tỉnh nhận điện thoại của một Sơ dòng thánh Vincent de Paul, Huynh Giám Tỉnh tức tốc chạy đến nhà xác của một bệnh viện tại Sàigòn, thấy một xác đã nằm trong phòng lạnh đã ba ngày với một mảnh giấy ghi "vô thừa nhận", và nhận ngay ra đó là Huynh Agathon. Sơ cho biết trong bốn ngày qua công an tuần tra đường phố đã phát hiện một người nằm co rúm trên vỉa hè. Đến gần, lật ngữa người nầy lên thì biết là đã chết. Lục soát trong người không thấy một giấy tờ tùy thân nào, lập tức đem vào nhà xác của bệnh viện. Trên nguyên tắc, sau năm ngày, nếu không ai đến nhận thì sẽ đem "chôn cất".

Một em cựu học sinh Taberd lớp 12 ngờ ngợ đó chính là Huynh Agathon, nhưng không dám xác quyết, vì không thể tưởng tượng được rằng "một Frère Lasan mà gặp cảnh bi đát như vậy cuối đời mình". Hôm sau Sơ tình cờ vào nhà xác của bệnh viện, thấy xác chết "hao hao" giống Huynh Agathon, Sơ liền gọi điện thoại báo tinh cho Huynh Giám Tỉnh.
...
Hồi ký, Frère Valery Nguyễn Văn An